Bạn có bao giờ tự hỏi điều gì đã xảy ra khi khách hàng "quẹt" thẻ? Chỉ trong vài giây, một quy trình phức tạp nhưng hiệu quả đã diễn ra. Việc hiểu rõ quy trình này sẽ giúp doanh nghiệp của bạn tối ưu hóa giao dịch, quản lý rủi ro và giải quyết sự cố thanh toán nhanh chóng hơn.
Đây là 5 bước chính trong một giao dịch cà thẻ tín dụng (hoặc ghi nợ) thông thường:
Bước 1: Khởi Tạo Giao Dịch (The Initiation)
Mọi chuyện bắt đầu khi khách hàng quyết định thanh toán.
- Hành động: Khách hàng quẹt, nhúng (chip), chạm (contactless) thẻ vào máy POS tại cửa hàng, hoặc nhập thông tin thẻ trên trang thanh toán trực tuyến (E-commerce).
- Thiết bị: Máy POS, thiết bị đọc thẻ di động, hoặc Cổng thanh toán (Payment Gateway) trên website sẽ thu thập các thông tin giao dịch cần thiết (số thẻ, ngày hết hạn, mã bảo mật CVV, số tiền, và ID của doanh nghiệp).
- Vai trò của Doanh nghiệp: Đảm bảo thiết bị hoạt động tốt và kết nối mạng ổn định để truyền dữ liệu đi.
Bước 2: Yêu Cầu Cấp Phép (Authorization Request)
Dữ liệu được gửi đến ngân hàng của khách hàng để xin phép giao dịch.
- Lộ trình Dữ liệu: Thiết bị/Cổng thanh toán → Bộ xử lý Thanh toán (Payment Processor) → Ngân hàng Thanh toán (Acquiring Bank) → Mạng Thẻ (Visa/Mastercard/Amex) → Ngân hàng Phát hành (Issuing Bank) của khách hàng.
- Hành động của Ngân hàng Phát hành: Ngân hàng của khách hàng sẽ kiểm tra 3 yếu tố cốt lõi:
- Tính hợp lệ của thẻ: Thẻ có bị khóa, báo mất hay hết hạn không?
- Hạn mức/Số dư: Tài khoản có đủ tiền hoặc hạn mức tín dụng cho giao dịch này không?
- Mức độ rủi ro: Giao dịch có phù hợp với thói quen chi tiêu thông thường của khách hàng không?
- Thời gian: Bước này chỉ mất khoảng 1 giây.
Bước 3: Phản Hồi Cấp Phép (Authorization Response)
Ngân hàng của khách hàng trả lời yêu cầu.
- Phản hồi: Ngân hàng Phát hành gửi lại mã phản hồi thông qua Mạng Thẻ và Bộ xử lý Thanh toán. Phản hồi này thường là:
- APPROVE (Chấp thuận): Giao dịch được phép tiến hành. Ngân hàng cam kết giữ số tiền tương ứng cho doanh nghiệp.
- DECLINE (Từ chối): Giao dịch bị từ chối (do không đủ tiền, sai thông tin, hoặc nghi ngờ gian lận).
- Hành động của Doanh nghiệp: Máy POS in biên lai xác nhận hoặc trang web hiển thị thông báo thành công/thất bại. Nếu bị từ chối, nhân viên cần hướng dẫn khách hàng thử lại hoặc dùng phương thức thanh toán khác.
Bước 4: Chốt Lô Giao Dịch (Batching & Settlement)
Đây là bước cuối cùng trong ngày để yêu cầu tiền thực tế.
- Khái niệm Batching: Vào cuối ngày làm việc, doanh nghiệp "chốt lô" (Batching), tức là gửi tất cả các giao dịch đã được phê duyệt trong ngày đến Ngân hàng Thanh toán.
- Hành động: Bộ xử lý Thanh toán thu thập thông tin và gửi yêu cầu thanh toán (Settlement) cho Mạng Thẻ. Mạng Thẻ sẽ chuyển yêu cầu này đến các Ngân hàng Phát hành để chính thức đòi tiền.
- Lưu ý: Nếu doanh nghiệp không Chốt lô, bạn sẽ không nhận được tiền, ngay cả khi giao dịch đã được phê duyệt.
Bước 5: Chuyển Tiền (Funding)
Doanh nghiệp nhận được tiền vào tài khoản.
- Quá trình Chuyển tiền: Ngân hàng Phát hành chuyển tiền cho Ngân hàng Thanh toán thông qua Mạng Thẻ. Ngân hàng Thanh toán sau đó sẽ trừ đi các khoản phí xử lý (Interchange Fee, Assessment Fee, Markup) và chuyển số tiền còn lại vào tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp.
- Thời gian thực tế: Quy trình này thường mất từ 24 − 48 giờ (hay còn gọi là chu kỳ T + 1 hoặc T + 2 , trong đó T là ngày giao dịch).
- Giá trị: Đây là lúc doanh nghiệp chính thức nhận được doanh thu từ việc bán hàng.
Tóm tắt nhanh: Ai làm gì?
Lời kết:
Quy trình 5 bước này là xương sống của mọi hoạt động chấp nhận thanh toán bằng thẻ. Việc hiểu rõ nó sẽ giúp bạn quản lý tốt hơn, tối ưu hóa tốc độ xử lý, và đảm bảo dòng tiền kinh doanh diễn ra suôn sẻ. Hãy theo dõi các bài viết tiếp theo để tìm hiểu sâu hơn về các loại phí phát sinh trong quy trình này!